20 okt Hoe ga jij om met pijn?
Misschien vind je dit wel een beetje gek onderwerp op een website die gaat over “wonderlijk” werken. Een website die vol staat met plaatjes van ondernemers die met hun laptops onder palmbomen aan het werk zijn. Een site die je belooft dat leven en werken op jouw voorwaarden makkelijker is dan je denkt. En die ook nog eens allemaal van die “heppie de peppie” voorbeelden laat zien van mensen die je zijn voorgegaan. In dit blog wil ik graag dieper (en theoretischer) in gaan op het verhaal achter de palmbomen, de andere kant van leven en werken op jouw voorwaarden en vooral de pijn (of het leren omgaan ermee) die uiteindelijk zorgt voor de glimlach bij ons en al die mensen. Want de gemeenschappelijke deler die wij hebben met veel mensen die op onze site staan is onze omgang met pijn. Bijna al deze mensen hebben geleerd om pijn te accepteren als een onvermijdelijke en zelfs noodzakelijke en constante factor op hun pad. Pijn is er namelijk altijd. Of je nou blijft zitten waar je zit. Of in beweging komt en je hart volgt. De vraag is dus niet: hoe kom ik het leven door zonder pijn? Maar: hoe leer ik leven met, en te groeien door, de pijn op mijn pad? En daarom: een blog over omgaan met pijn.
Pijn is onvermijdelijk, lijden is altijd een keuze
Ik zit dit bericht te typen in het prachtige Puerto Viejo aan de zuidoost kust van Costa Rica en ja toevallig ook nog eens onder een palmboom. Het uitzicht is te gek: surfers die relaxed voorbij fietsen met hun board onder de arm, het strand en de golven op de achtergrond en het geluid van apen en tropische vogels om mee heen. Als ik hier op zou houden was dit een zwoele advertentie voor de digitale levensstijl:
“Nederlandse digital nomad helemaal gelukkig in Costa Rica.”
Vandaag hou ik hier echter niet op. Want op hetzelfde moment dat ik dit schrijf loopt het zweet aan alle kanten langs mijn lijf naar beneden. Er staat geen zuchtje wind en ik kan nog net wakker blijven want onze kinderen hebben weer eens flink gespookt de laatste nachten dus er is weinig geslapen. Het internet is nét niet traag genoeg om ermee op te houden voor vandaag en daarnaast is het geld op onze rekening de laatste weken sneller verdampt dan mijn zweetdruppels dus even een siësta houden zit er niet in. Er moet gewerkt worden en flink ook. Gelukkig las ik onlangs in het nieuwe boek van Mark Mansen, Everything is f*cked, a book about hope, een mooie zin die me er doorheen trekt: pijn is onvermijdelijk maar lijden is altijd een keuze. En ik kies er vandaag voor om niet te lijden.
Pijn de enige universele constante
Dit bericht is geen vraag om medelijden, ik ben me heel goed bewust dat de pijn die ik voel een luxeprobleem is. Een zogeheten “first world problem”. Het is ook geen schreeuw om aandacht. Wat ik graag wil illusteren is dat pijn universeel is. Of je nou op een strand zit onder een palmboom, op kantoor (of thuis) met een burnout, in een relatie die op zijn eind loopt of met je vinger tussen de deur. De enige zekerheid in het leven is dat we allemaal een flinke hoeveelheid pijn te verduren krijgen. En gek genoeg is pijn dus ook heel subjectief en situatie-afhankelijk. Want pijn doet het wel, zo met mijn ogen half open, een zweetdruppel aan mijn neus en proberen een website voor een klant af te maken, maar zeg nou zelf: ik zit in een tropisch vakantieland een beetje te zeuren, toch? Of is dit misschien niet helemaal waar.
De ene pijn is de andere niet
Dat pijn van de een moeilijk te vergelijken is met de pijn van een ander, dat leerde ik vroeger al. Ik kon als topatleet bijna huilend thuis zitten omdat ik weer eens geblesseerd was en zó graag wedstrijden wilde lopen. Terwijl ik, op een pijntje in mijn voet na, eigenlijk zo gezond was als een vis, kon in diezelfde tijd één van mijn loopmaatjes waarschijnlijk nooit meer hardlopen door een plotselinge hartaandoening. Zowel hij als ik hebben besloten: we voelen de pijn maar we gaan toch door. We gaan ons leven er niet door laten verpesten. Ik door te blijven trainen en geloven in het herstel en terugkeer op de atletiekbaan en hij door met medicatie toch zijn weg naar de atletiekbaan weer te vinden, ook al kwam hij nooit meer op zijn oude niveau. Ondanks dat zijn kwetsuur vele malen erger was, kwam ik erachter dat onze pijn gek genoeg toch van een soortgelijk niveau was: we wilden allebei zo graag hardlopen maar we werden beperkt door ons lichaam. Door onze (topsport)mentaliteit konden we pijn echter dragen en doorpakken. Terugkijkend op die periode heb ik geleerd dat je tolerantie voor pijn en je manier van omgaan ermee net zo trainbaar is als een spier. Een spier en je mentale capaciteit om met pijn om te gaan, zijn voorbeelden van zogeheten antifragiele systemen. En hier wordt het een klein beetje theoretisch.
Fragiele en “Antifragiele” systemen
In 2011 schreef auteur Nassim Taleb voor het eerst over een concept dat hij” antifragiliteit “noemde. Taleb introduceert het woord als volgt: “Sommige dingen verbeteren als ze worden blootgesteld aan pijn en/of stress. Ze gedijen en groeien juist wanneer ze worden geconfronteerd worden met druk, willekeur en wanorde. Ze zijn dus niet kwetsbaar of fragiel en niet breekbaar. Ze groeien van druk in plaats van dat ze breken. Gek genoeg was er geen passend woord voor precies het tegenovergestelde van fragiel of breekbaar. Volgens Taleb is het tegenovergestelde van fragiel dus heel simpel: antifragiel. Antifragiliteit gaat volgens hem verder dan veerkracht of robuustheid. Iets dat veerkrachtig of robuust is, is bestand tegen de druk en de schokken maar blijft uiteindelijk in dezelfde vorm. Iets dat antifragiel is wordt juist beter. Een voorbeeld van antifragiliteit komt bijvoorbeeld uit de geneeskunde, waar de wet van Wolff beschrijft hoe botten sterker worden als gevolg van externe belasting. Botten van een bijvoorbeeld een boxer zijn sterker geworden door alle trainingsuren en klappen die het bot heeft opgevangen. Dit verschilt dus van robuustheid of veerkracht in die zin dat het antifragiele systeem verbetert met, en dus niet alleen maar bestand is tegen, de stress die wordt uitgeoefend.
Pijn vermijden kan juist nog pijnlijker zijn
De menselijke geest werkt volgens hetzelfde principe: je geest kan fragiel of antifragiel zijn, afhankelijk van hoe je hem gebruikt. Wanneer we getroffen worden door chaos en wanorde, gaan onze gedachten aan het werk om alles te begrijpen. We proberen principes af te leiden en mentale modellen te construeren, toekomstige gebeurtenissen te voorspellen en het verleden te evalueren. Dit wordt ‘leren’ genoemd en het maakt ons beter; het stelt ons in staat te profiteren van falen en wanorde. Maar door pijn te vermijden, en door stress, chaos, tragedie en wanorde te vermijden, worden we slap en kwetsbaar. Onze tolerantie voor dagelijkse tegenslagen neemt af en ons leven en onze wereld moeten tegelijkertijd mee krimpen: we kunnen simpelweg niet meer aan. We zijn er niet voor getraind. Omdat pijn de universele constante is. Daarnaast is het grotere punt volgens Taleb dus (en dit ben ik met hem eens) dat het ontnemen van stress, druk of in dit geval pijn niet perse een goede zaak is en zelfs ronduit schadelijk kan zijn. Tijd dus om in onze pijn te stappen.
In je pijn stappen of je pijn omarmen
In je pijn stappen betekent leren hoe je je angsten onder ogen moet zien. Het betekent jezelf onderdompelen in je angsten en pijn, in plaats van ze te vermijden of zelfs te ontkennen, wat de meeste mensen doen. Dat klinkt intimiderend en je zou zeker duizend dingen kunnen bedenken die je liever doet. Maar door de beslissing te nemen om in je pijn te stappen, neem je ook de beslissing om jezelf te bevrijden, je te binden aan je pad en jouw voorwaarden om zo een nieuwe levensstijl te creëren. Het vergt echte moed en doorzettingsvermogen door de pijn die op je pad komt als noodzakelijk element te omarmen. Maar als je de sprong waagt, zul je groeien op manieren die je nog nooit eerder hebt meegemaakt. Uiteindelijk zul je leren hoe je contact kunt maken met jezelf op een nog dieper en betekenisvoller niveau. Het nastreven van een leven zonder pijn is niet alleen zelfvernietigend maar ook onmogelijk. Goed leven betekent niet lijden vermijden; het betekent lijden om de juiste redenen. Want als we gedwongen worden te lijden door simpelweg te bestaan, kunnen we net zo goed leren hoe we slim en goed kunnen lijden. En dan is lijden onder een palmboom met een zweetdruppel aan je neus terwijl je met halfdichte ogen staart naar een ladende website natuurlijk een lachertje:)
Een deel van de tekst is geïnspireerd door het genoemde boek van Mark Manson: “Everything is f*cked, a book about hope” Wil je dit boek van ons lenen? Mail ons dan even.
DIGITAL NOMAD EXPLAINER
Graag inspireren we je met onze opgedane inzichten en kennis van 10 jaar reizen en ondernemen!
Zoek je naar een manier om onderweg geld te verdienen? Download dan onze gratis explainer waarin we vormen van reizen en ondernemen voor je verzamelden. Je leest er verhalen van mensen die met zo'n vorm geld verdienen onderweg.
Met bewuste en ondernemende groet,
Steven en Diana:)
