Keuzes maken Verkeerd kiezen lifestyle design wonderlijk werken

Keuzes maken en ‘verkeerd’ kiezen

Keuzes maken en verkeerd kiezen. Voor dat laatste zijn we allemaal weleens bang toch? Soms wéten we het gewoon niet en maken dan toch een keuze, gebaseerd op de verkeerde drijfveer. Het gevoel dat je je leven lang vast zit aan een verkeerde keuze, maakt keuzes maken nog moeilijker. Dit blog gaat over keuzes maken en hoe je voorkomt dat je verkeerd kiest. Voor ons een cruciale basis voor een goed ontwerp van je leven: oftewel lifestyle design.

Keuzes maken

We maken keuzes vaak op bepalende momenten in ons leven, waar iedereen ook wéét dat je een keus moet gaan maken. En er dus steeds (uit liefde of uit gewoonte) naar vraagt.. Maar dat maakt het niet minder vervelend als je het gewoon niet weet. Wat voor vakkenpakket je kiest bijvoorbeeld, of je al weet wat je daarna gaat doen, wat voor (eerste) baan je accepteert, wat je gaat doen als ondernemer, of er kinderen komen of niet. Die keuzes maken we natuurlijk het liefst op basis van het leven dat we graag voor onszelf willen, wat we goed kunnen, wat bij ons past, wat voor cadeau we willen geven aan de wereld. Maar soms wéten we dat gewoon niet zo goed. We zien andere mensen om ons heen keuzes maken op dezelfde momenten en denken: ik weet het niet zo goed. ‘Laat ik dan hetzelfde gaan doen als mijn ‘leeftijdsgenoten’, het komt vast goed‘. Of als je vader graag wil dat je dierenarts wordt, want dat zijn hij en zijn vader ook. En jij bent met dieren opgegroeid en denkt: ‘laat ik dat maar doen, het komt vast goed‘. Of als je voor jezelf gaat beginnen, zonder echt een idee wat je te geven hebt en denkt: ‘ik kies iets waar ik in ieder geval geld mee kan verdienen, het komt vast goed‘. Of als je je vriendin met haar pasgeboren kindje ziet en denkt: ik ben al 34 en heb een partner. Jij denkt: ‘straks ben ik te laat en iedereen zegt dat het goed komt want je krijgt er zoveel voor terug‘. Deze sociale en maatschappelijk druk voelen als je keuzes maakt, leidt vaak tot keuzes die ‘verkeerd‘ aanvoelen, waarna we soort van met de gebakken peren zitten, geen of (te) weinig vrijheid ervaren in ons leven en het gevoel hebben dat we vast zitten. In ons proces hebben we geleerd hoe dat komt en dat wil ik graag met je delen.

 

Verkeerd kiezen

Hoe komt het dat we zo’n verkeerde keuze maken? Vaak maken we keuzes op basis van zaken die búíten onszelf liggen. We worden beïnvloedt door de mensen om ons heen. Dat is heel normaal en dat kan de beste gebeuren. De keuze voor een baan bijvoorbeeld was in eerste instantie gebaseerd op wat je leuk vind, waar je talenten liggen. Diergeneeskunde omdat je graag met dieren omgaat (en omdat je vader ook dierenarts is), die ene leuke baan omdat je communicatie gestudeerd hebt (en je klasgenoten ook bij grote bedrijven solliciteren). En vervolgens eenmaal in de baan of studie, gaat het erom wat we met die talenten dóén, over ons gedrag dus. En in gedrag zit veel meer dan alleen talent. In je gedrag komen ook je waarden naar voren die je belangrijk vindt in je leven. En daar had je bij het maken van de keuze geen rekening mee gehouden. Draagt het bij aan wat ik belangrijk vind in het leven? Hetgeen je belangrijk vindt in het leven, dat zijn je waarden en de inhoudelijke betekenis die je aan die waarden koppelt.

 

Waarden

Onze waarden bepalen alles wat we doen of laten. Ze zorgen ervoor dat we ergens een mening over hebben, gepikeerd reageren op iets, volledig op de rem trappen als er iets gebeurt dat tegen onze waarden indruist. Elke overtuiging die je hebt is op een of andere manier gekoppeld aan een bepaalde waarde. In onze carrière wisselen we (de een wat vaker dan de ander) van baan. Dit wordt altijd gestuurd door waarden. Jouw waarden bepalen jouw gedrag. Het geeft dus de reden aan waarom je blijft of vertrekt. Of waarom je stopt met je studie. Of waarom je na het opstarten van een bedrijf, 1,5 jaar later weer van koers verandert en stopt met dat bedrijf, zoals in mijn leven gebeurde en me hielp ontdekken wat belangrijk is in het leven voor mij. Of waarom je na een paar maanden reizen als digitale nomade geleefd te hebben, toch weer terugkeert naar huis omdat je diep ongelukkig bent. Dat komt voor. Jouw waarden bepalen je gedrag. Dus zowel voor jou als je zoekt naar een nieuwe baan, maar ook voor organisaties die iemand zoeken voor een positie, is het belangrijk te kijken naar talenten en te onderzoeken welke dat zijn, maar nóg belangrijker is het te kijken naar de waarden die voor jou belangrijk zijn en dát de basis te laten zijn om een keuze te maken.

 

Beweegredenen

Sta jij weleens stil bij wat de precieze beweegreden is om te kiezen voor het werk dat je nu doet of wilt doen? Om te gaan ondernemen bijvoorbeeld? Heb je hier al eens over nagedacht?

De meeste mensen zijn zich niet bewust van hun waarden. Als je keuzes wilt maken die bij je passen, dan is een grondige analyse van je waarden een cruciale opdracht. Het is een van de belangrijkste opdrachten in onze trainingsprogramma’s, zoals bijvoorbeeld de Nomad Business Academy dat draait om je eigen bedrijf starten en je eigen online programma’s verkopen. Dit bedrijf gaat een aantal van jouw persoonlijke waarden huisvesten en helpt je ontdekken hoe je dat in gaat richten, welke dienst je gaat aanbieden en hoe je met klanten gaat werken. Misschien heb je nu een baan en geen bedrijf. Dan vertegenwoordigt je baan een aantal van jouw persoonlijke waarden. De waarden die je terugziet in je baan, hebben een rangorde. Sommige redenen om iets wel of niet te veranderen in je werk, wegen zwaarder dan andere. Zo vind je het misschien vervelend dat je iedere avond pas om half 8 thuis bent waardoor het precies niet meer lukt om te sporten. Maar nog vervelender vind je het dat je altijd bereikbaar moet zijn en nooit je werk kunt uitzetten. En het allervervelendst vind je het dat je geen inhoudelijke ruimte hebt in je baan. Niemand lijkt te luisteren naar je suggesties en eigen initiatief wordt niet echt aangemoedigd. Niet kunnen sporten druist in tegen je waarde gezondheid, altijd aan moeten staan druist in tegen je waarde rust. Geen ruimte krijgen in je baan druist in tegen je waarde voldoening. Deze waarden hebben dus een rangorde. Als het alleen zou gaan om het probleem niet kunnen sporten, dan zou je waarschijnlijk niet op zoek gaan naar een andere baan. Dan zou je ’s ochtends vroeger opstaan om te sporten of misschien op de fiets naar je werk gaan. Maar sommige waarden zijn zo cruciaal voor je geluksgevoel, dat ertegen in gaan, je ongelukkig maakt.

 

Denkfout

Op dit punt maken we vaak een denkfout bij het nemen van beslissingen. Het is belangrijk om je keuze te baseren op de inhoud van minstens vijf belangrijkste waarden, jouw top 5 waarden. Dus blijf altijd trouw aan minimaal(!) je eerste vijf waarden, liefst meer. Maak een canvas van deze waarden. Telkens als je een belangrijke beslissing wilt nemen, houd je de optie tegen deze waarden aan. Draagt dit bij aan de waarden die voor mij belangrijk zijn? Als je dat doet, weet je dat je eigenlijk geen ‘verkeerde‘ keuze kan maken. Op deze manier is keuzes maken niet meer zo spannend. Dan komt de keuze voort uit jouzelf, wat jíj belangrijk vindt in het leven en wat jij voor jezelf wilt creëren.

 

Zelf doen

Als je bijvoorbeeld een keuze wilt maken voor een baan, leg dan de functie beschrijving eerst even neer, die mag er straks weer bij komen. Pak een groot vel en schrijf op welke waarden voor jou belangrijk zijn. Je mag een lijst maken. Of alle woorden door elkaar. Of verschillende font groottes gebruiken als een waarde echt heel belangrijk is voor jou, of kleiner schrijven als de waarde niet zo heel belangrijk is. Je gevoel geeft dit vaak heel goed aan, het gaat bijna vanzelf als je nadenkt over de vraag: wat is voor mij belangrijk. Probeer te achterhalen welke waarde daarbij hoort. Een waarde is een werkwoord of bijvoeglijk naamwoord die zijn omgezet naar een zelfstandig naamwoord. Een waarde is dus één woord waar vele betekenissen aan kunnen zitten. Een waardenlijst is daarom een heel persoonlijke lijst. De woorden die jij kiest kunnen door anderen op een totaal andere manier worden geïnterpreteerd. Neem bijvoorbeeld de waarde ‘vrijheid’. Dit betekent voor de één wellicht ‘zelfstandig ondernemer zijn’ en voor de ander ‘van de baas de ruimte krijgen om zelf dingen te regelen op de afdeling’. Dus het is altijd belangrijk om te onderzoeken wat dit woord voor jou precies betekent.

 

Waardenoefening

Maak eens een top tien van jouw belangrijkste waarden.
Noteer van elke waarde wat deze voor jou precies betekent.
Noteer ook waarom dit zo belangrijk voor je is. Stop niet bij één reden, vraag je af ‘en, waarom nog meer‘?

Stel je dat deze top tien compleet aanwezig is in jouw werk, zou er iets kunnen gebeuren waardoor je toch weggaat? Of als er aan geen van deze waarden in je werk wordt voldaan, zou er dan iets gebeuren waardoor je toch blijft? Mogelijk dat je nog een belangrijke waarde vindt.

Pak nu de functie beschrijving van je baanaanbod er weer bij. Zet ook de website van het bedrijf of misschien zelfs afdeling open. Leg je waarden canvas lijst eens naast deze functie en bepaal of en hoe aan deze waarden wordt voldaan. Kijk eens rond op de site van het bedrijf: herken je je waarden erin? Worden er zaken genoemd die belangrijk zijn voor het bedrijf die ook belangrijk zijn voor jou? Dit gaat dan vaak over de missie en visie van het bedrijf: wat men gelooft en waarom men doet wat ze doet, wat ze probeert te bereiken.

Wat mist er?
Waar liggen de verbeterpunten?

Misschien weet je nu gelijk al dat het geen zin heeft om de uitnodiging voor het sollicitatie gesprek aan te nemen: de baan, functie en het bedrijf sluiten niet genoeg aan bij jouw waarden. Misschien heeft het juist bijna alles wat je zoekt en mist er nog 1 ding, iets waar misschien wel over te praten valt. Je weet in ieder geval wáár je over moet praten: je hebt je eigen voorwaarden helder. Keuzes maken wordt makkelijker. Verkeerd kiezen kan bijna niet meer.

 

Kiezen

Dit werkt ook zo voor het maken van een studie keuze, een baan, waar je mogelijke aanbod als zelfstandig ondernemer te vinden is. Het startpunt voor het maken van deze keuzes ligt in je waarden. Die bepalen jouw voorwaarden. Om tot een goed inzicht in je waarden te komen, is het belangrijk dat je dat niet alleen rationeel een lijstje maakt van woorden, maar om ook te voelen of het bij je past. Dat doe je door te ervaren, door te experimenteren met dingen, zodat je door te dóén ook voelt of het iets belangrijks voor je is. In ons blog ‘kiezen voor iets anders, hoe doe je dat?‘ hebben we gesproken over dit experimenteren en jezelf de vraag stellen: ‘wat als ik eens…?‘. Het maakt je eigen voorwaarden stap voor stap duidelijker.

 

Loslaten

En dat is hopelijk precies wat je uit dit blog en uit onze site haalt: je eigen voorwaarden helder hebben zodat je ernaar kunt leven en werken. Je waarden en overtuigingen vormen daar de basis voor. Soms zul je overtuigingen moeten loslaten als ze je niet meer dienen. Dat helpt ontzettend bij keuzes maken. Ook dit maakt je eigen voorwaarden stap voor stap duidelijker.

Ik hoop dat je er iets aan hebt gehad, en weet dat als je er dieper mee aan de slag wilt, je altijd welkom bent in één van onze programma’s of trainingen.

 

DIGITAL NOMAD EXPLAINER

Graag inspireren we je met onze opgedane inzichten en kennis van 10 jaar reizen en ondernemen!

Zoek je naar een manier om onderweg geld te verdienen? Download dan onze gratis explainer waarin we vormen van reizen en ondernemen voor je verzamelden. Je leest er verhalen van mensen die met zo'n vorm geld verdienen onderweg. 

Met bewuste en ondernemende groet,

Steven en Diana:)

Diana Vermeij
diana.vermeij@gmail.com

Diana realiseerde zich tijdens haar corporate baan dat ze wel heel veel tijd en energie inruilde voor (veel) geld en dat dat haar niet echt gelukkiger maakte. Ze nam ontslag en begon voor zichzelf. Samen met Steven vertrok ze in 2011 uit Nederland en ze werkt nu vanuit Centraal Amerika als lifestyle coach en website ontwikkelaar.